EΠΙΣΚΕΨΗ-ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ DOCUMENTA14

Οι εκπαιδευόμενοι/ες του Τμήματος Αθηνών (παράρτημα του Σ.Δ.Ε. Αγίων Αναργύρων) πραγματοποιήσαμε επίσκεψη στην έκθεση DOCUMENTA14 στις 24/5/2017,  γιατί θεωρήσαμε ότι ήταν ένα πολύ σημαντικό καλλιτεχνικό γεγονός της Αθήνας, το οποίο είχαμε θέλαμε να ζήσουμε από κοντά. Η έκθεση αυτή γίνεται σε πολλούς χώρους στην Αθήνα, αλλά εμείς επιλέξαμε τον πιο αντιπροσωπευτικό, το ΕΜΣΤ.

Εκεί  είχαμε την χαρά να μας υποδεχτούν δυο νεαρά κορίτσια , η Δήμητρα και η Στέλλα  που ανέλαβαν  να μας ξεναγήσουν  όχι μόνο στους χώρους της έκθεσης αλλά και στο κτήριο γενικότερα, το οποίο λειτούργησε  για πρώτη φορά με αφορμή την έκθεση αυτή.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ ΕΜΣΤ

Το ΕΜΣΤ στεγάζεται στο παλιό κτήριο της ζυθοποιίας ‘FIX’ στη  Λεωφόρο Συγγρού, έργο ανάπλασης (1957-1961) του  αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου  (1926-1977), ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του μεταπολεμικού μοντερνισμού στην Ελλάδα. Στόχος του ευφυούς αρχιτέκτονα ήταν  να ενοποιήσει τις διαδοχικές επεκτάσεις του παλιού εργοστασίου χωρίς να διακόψει τη λειτουργία του.Το 1994 το κτήριο περιήλθε με αναγκαστική απαλλοτρίωση για λόγους δημόσιας ωφέλειας στην ιδιοκτησία της Αττικό Μετρό Α.Ε..Το 2000, ο χώρος αυτός παραχωρήθηκε ως προσωρινή στέγη στο νεοσύστατο τότε Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ). Στη συνέχεια αποφασίστηκε  το κτήριο να αποτελέσει τη μόνιμη στέγη του ΕΜΣΤ. Το 2002 υπογράφτηκε σύμβαση μίσθωσης του κτηρίου μεταξύ της Αττικό Μετρό Α.Ε. και του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, διάρκειας 50 ετών. Το Μουσείο ολοκληρώθηκε και άνοιξε τις πύλες του στο κοινό τον Απρίλιο 2017, με αφορμή την έκθεση Documenta14.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η DOCUMENTA

Η Documenta είναι μια διεθνής καλλιτεχνική έκθεση που πραγματοποιείται κάθε 5 χρόνια στο Kassel της Γερμανίας. Οργανώθηκε για πρώτη φορά το 1955 με πρωτοβουλία μιας ομάδας καλλιτεχνών και ιστορικών τέχνης με επικεφαλής τον Arnold Bode, ως αφιέρωμα στην τέχνη του 20^ου αιώνα (ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική). Η επιλογή του τόπου διοργάνωσης δεν είναι καθόλου τυχαία, αν αναλογιστούμε ότι το Kassel ήταν το προπύργιο της βαριάς βιομηχανίας όπλων του Χίτλερ. Ουσιαστικά «πολέμησαν» το φασισμό με την τέχνη, διότι δεν υπήρχε ελευθερία της τέχνης στη ναζιστική Γερμανία. Έκτοτε η Documenta έχει διοργανωθεί δεκατρείς φορές, με τους επισκέπτες να αυξάνονται ολοένα και περισσότερο. Από τις 8 Απριλίου 2017 έως τα μέσα Ιουλίου 2017 η σημαντική αυτή έκθεση αγκυροβόλησε στην Ελλάδα σε πάνω από 40 σημεία, με τον τίτλο «Μαθαίνοντας από την Αθήνα».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΑΠO ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥ TMHMATOΣ ΑΘΗΝΩΝ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΑΣ ΣΤΗN DOCUMENTA14

1.      Ποια είναι η άποψή σου για την Μοντέρνα Τέχνη πριν και μετά την Documenta14;

Εύη: Η άποψή μου είναι σταθερή και επιβεβαιώθηκε μετά την επίσκεψη στο μουσείο. Σε κάθε εποχή υπάρχουν έργα τέχνης καλά, λιγότερο καλά, εξαιρετικά και άνευ ουσίας. Αυτό παραμένει πάντοτε ζήτημα  προσωπικής ερμηνείας. Ως εκ τούτου δύσκολα θα μπορούσε να θέσει κανείς αντικειμενικά κριτήρια εκτίμησης ενός έργου μοντέρνας τέχνης. Το σημαντικότερο κομμάτι που με βοήθησε να απολαύσω αυτή την έκθεση ήταν η εξαιρετική ξενάγηση. Θεωρώ πως τα έργα της μοντέρνας τέχνης χρειάζεται να συνοδεύονται από την ιστορία τους ή ακόμα από την προσωπική ιστορία του δημιουργού τους ως αναπόσπαστο κομμάτι της.
Αλεξάνδρα: Στην μοντέρνα τέχνη χρειάζεσαι πλέον «ξεναγό» για να κατανοήσεις τον καλλιτέχνη. Η τέχνη γίνεται διανοητική και δεν αγγίζει μόνο το συναίσθημα.
Κων/νος: Με τη μοντέρνα τέχνη ήμουν επιφυλακτικός έως αρνητικός για τον τρόπο που παρουσιάζονται τα έργα τέχνης. Μετά την επίσκεψη στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) η άποψή μου άλλαξε: από επιφυλακτικός έγινα θετικός. Ένας σημαντικός λόγος ήταν η επίσκεψη στο μουσείο με την άμεση επαφή των έργων τέχνης και την εξαιρετική πληροφόρηση από την ξεναγό. Δηλαδή το κάθε έργο το βλέπουμε, ακούμε γι΄αυτό και  επηρεαζόμαστε θετικά ή αρνητικά. Ίσως και το ιστορικό κτίριο του Fix που γνώριζα αλλά δεν είχα ποτέ επισκεφθεί, να επηρέασε θετικά την άποψή μου.
Μάνος: Η Μοντέρνα Τέχνη είχε πάντα εδιαφέρον για εμένα. Η έκθεση πιστεύω ότι έχει να δώσει πολλά στους επισκέπτες και κυρίως τροφή για σκέψη και συζήτηση.

Παναγιώτης: Ήταν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση. Μας ώθησε να σκεφτούμε πολλά πράγματα καθώς την περιδιαβαίναμε. Μου άφησε πολύ θετική εικόνα και η έκθεση συνολικά και η ξενάγηση που ήταν αρκετά διεξοδική. Πιστεύω πως πολύς κόσμος ακόμα θα επισκεφθεί την έκθεση, γιατί είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται στην Ελλάδα. 

2.       Ποια είναι η γενική σου εντύπωση για την έκθεση; Θα σχολίαζες ιδιαίτερα κάποιο έργο;

Εύη: Με συγκίνησε το φωτογραφικό έργο με το πανί που ένωσε τους κατοίκους ενός χωριού στην Ιταλία, διότι ανταποκρινόταν σε ό,τι είπα παραπάνω.

Αλεξάνδρα: Γενικά η έκθεση μου φάνηκε ενδιαφέρουσα. Την είδα ως μια «πολιτική» έκθεση. Με σόκαρε το βίντεο με τους λεπρούς.

Κων/νος: Συνεχίζοντας από την προηγούμενη ερώτηση επηρεαζόμενος θετικά από την επίσκεψη, τα προβαλλόμενα βίντεο όπως των λεπρών από το Ιράν και οι αναρτημένες φωτογραφίες από κοινωνικά γεγονότα (π.χ. από τα Βαλκάνια) με επηρέασαν θυμίζοντας αντίστοιχες καταστάσεις στη χώρα μας. Επίσης επηρεάστηκα συναισθηματικά από έργα που αφορούσαν τη ζωή ανθρώπων ή κοινωνικών ομάδων όπως οι μάσκες.

Μάνος: Γενικά ενθουσιάστηκα με την έκθεση. Το έργο που μου κίνησε την περιέργεια  ήταν μια ιδιόρρυθμη κατασκευή από σκοινιά με κόκκινο μαλλί και κόμπους. Στηριζόταν στην οροφή κι από εκεί έφτανε μέχρι το πάτωμα. Μου φάνηκε σαν ένας κώδικας επικοινωνίας.

Παναγιώτης: Ξεχώρισα δύο έργα. Το ένα ήταν μια ιδιαίτερη κατασκευή από κόκκινα σκοινιά με μαλλί και κόμπους που κρέμονταν σαν πολυέλαιοι από το ταβάνι. Το άλλο ήταν μια προσωπογραφία του Χίτλερ σε ρόλο πολεμιστή ενάντια στους ομοφυλόφιλους.

3.      Η Documenta είναι καθαρά πολιτική έκθεση; Εσύ έλαβες αυτό το μήνυμα;

Εύη: Αν η ερμηνεία ενός έργου τέχνης καθορίζεται από την πρόθεση του καλλιτέχνη, με ανάλογο τρόπο και σε ανάλογο βαθμό η κατεύθυνση μιας ολόκληρης έκθεσης δίνεται από τους διοργανωτές της. Στο βαθμό που η παρουσίαση της έκθεσης συμπληρώθηκε από την ιστορία της διοργάνωσής της, αυτό είναι ξεκάθαρο.

Αλεξάνδρα: Είναι ολοφάνερο ότι πρόκειται για μια πολιτική έκθεση, κυρίως βλέποντας τη video art.

Κων/νος: Παρατηρώντας τα έργα τέχνης και λαμβάνοντας τον τίτλο της documenta δεν αισθάνθηκα κανένα πολιτικό μήνυμα.

Μάνος: Κατάλαβα πως περνάει ένα πολιτικό μήνυμα, χωρίς να μπορώ να το προσδιορίσω. Σίγουρα όμως έχει να κάνει με την κρίση της εποχής μας.

Παναγιώτης: Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρα πολιτικό και αγγίζει πολλές ιδεολογίες αλλά κυρίως το ρατσισμό.