Στο πλαίσιο του Κοινωνικού και Αισθητικού Γραμματισμού πραγματοποιήσαμε στις 17-1-2018 εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κέντρο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης "Αγγελική Χατζημιχάλη". Εκεί μας ξενάγησε με πολύ κέφι η μουσειοπαιδαγωγός Ελένη Λιγνού, η οποία μας μίλησε για την ιδρύτρια του μουσείου και τη σημαντική συμβολή της στη Λαογραφία.
Λίγα λόγια για το μουσείο
«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Πλάκα, τότε που τα σπίτια είχαν ακόμη πλακόστρωτες αυλές, κληματαριές, πεζούλια και γλάστρες με ευωδερούς ανθούς…οι δυο σεβαστοί μου πρόγονοι, ο πατέρας και ο παππούς μου, γνωστοί για την πολύτιμη συμβολή τους στα γράμματα και στην τέχνη…αβίαστα κύλησαν μέσα στο αίμα μου και την ψυχή μου το δικό τους αίμα….» Αγγελική Χατζημιχάλη
Η Αγγελική Χατζημιχάλη γεννήθηκε στις 19 Αυγούστου 1895 και πέθανε στις 4 Μαρτίου 1965. Πρόκειται για την πρώτη Ελληνίδα λαογράφο, η οποία αφιέρωσε την ζωή της σε μακροχρόνιες επιτόπιες έρευνες σε ολόκληρη την Ελλάδα, θέλοντας να υποστηρίξει την δύναμη και την αξία του λαϊκού παραδοσιακού πολιτισμού, πάνω στον οποίο θεμελιώνεται η ελληνική συνείδηση και συλλογικότητα. Ασχολήθηκε με θέματα του πνευματικού και υλικού βίου των ανθρώπων της υπαίθρου, δίνοντας έμφαση στη λαϊκή τέχνη. Το συγγραφικό της έργο υπήρξε πλούσιο (περισσότερα από εκατό βιβλία και μελέτες) όπως και το συλλεκτικό της. Κορωνίδα όμως αυτού αποτελούν οι έρευνές της για τους Σαρακατσάνους, με τους οποίους έζησε στα κονάκια τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα, μελετώντας τον τρόπο ζωής τους προκειμένου να αποδείξει την γνήσια ελληνική καταγωγή τους.
Εκτός από πνευματική φυσιογνωμία του τόπου μας υπήρξε και ενεργό μέλος της κοινωνίας σε όλες τις ιστορικές δοκιμασίες του λαού μας, καθώς συμμετείχε στην αποκατάσταση των προσφύγων από τα παράλια της Μ. Ασίας, μετά την καταστροφή του 1922, με την δημιουργία εργαστηρίων και επαγγελματικών σχολών λαϊκής τέχνης, την ίδρυση το 1938 της Οικοκυρικής Βιοτεχνικής Επαγγελματικής Σχολής «Το Ελληνικό Σπίτι», αλλά και στη συνέχεια προσφέροντας τις υπηρεσίες της στο μέτωπο της Ηπείρου, προκειμένου να ενισχύσει τον αγώνα, μετά το κήρυξη του πολέμου το 1940.
Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης “Αγγελική Χατζημιχάλη” λειτουργεί από το 1981. Πρόκειται για κτίριο, το οποίο στέγασε την οικογένεια της Αγγελικής Χατζημιχάλη και φιλοξένησε ανθρώπους της τέχνης, της επιστήμης, των γραμμάτων (Κ. Παλαμάς, Αγγ. Σικελιανός, Π. Δέλτα, Δ. Πικιώνης, κ.α.) αλλά και απλούς τεχνίτες και ανυφάντρες της ελληνικής υπαίθρου. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1924 και ολοκληρώθηκε το 1929, σε σχέδια του σπουδαίου Μακεδόνα αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχου (Καστοριά 1871-Αθήνα 1939), τον οποίο επέλεξε η Αγγελική Χατζημιχάλη ενώ για τον εσωτερικό διάκοσμο εμπιστεύτηκε τον λαϊκό τεχνίτη Νικόλαο Θωμόπουλο, που φιλοτέχνησε τις ξυλόγλυπτες κατασκευές, εμπνευσμένες από εικόνες της ελληνικής λαϊκής παράδοσης.
Στις αίθουσες του Μουσείου εκτίθενται συλλογές με έργα ξυλογλυπτικής, μεταλλοτεχνίας, αγγειοπλαστικής, παραδοσιακές φορεσιές, κεντήματα και χαλιά φτιαγμένα σε αργαλειούς, τα περισσότερα εκ των οποίων ανήκουν στην Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία ενώ άλλα προέρχονται από δωρεές ιδιωτών. Στο χώρο βρίσκονται έπιπλα και προσωπικά αντικείμενα, που ανήκαν στην Αγγελική Χατζημιχάλη καθώς επίσης βραβεία και μετάλλια που της απονεμήθηκαν για το λαογραφικό έργο της.
Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης “Αγγελική Χατζημιχάλη” ως μέλος του ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων) είναι ανοικτό στο κοινό, επικοινωνώντας και εκθέτοντας τις συλλογές του για μελέτη, εκπαίδευση και ψυχαγωγία. Στο πλαίσιο αυτό το Μουσείο διοργανώνει περιοδικές εκθέσεις που συνάδουν με τον χώρο και αφορούν θέματα λαϊκής τέχνης και παράδοσης, εκδηλώσεις που σχετίζονται με τον ετήσιο κύκλο εορτών, ομιλίες και ημερίδες ενώ προσφέρει δωρεάν ξεναγήσεις από λαογράφο προκειμένου ο χώρος ως φορέας πολιτισμού να λειτουργεί σαν συνδετικός κρίκος μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Επίσης διαθέτει λαογραφική βιβλιοθήκη, επισκέψιμη για μελετητές, υποστηρίζει δε τον εκπαιδευτικό του ρόλο, δημιουργώντας προγράμματα μουσειακής αγωγής, τα οποία επινοούν και παρουσιάζουν Μουσειοπαιδαγωγοί σε σχολικές ομάδες όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων και σε οικογένειες.
Διεύθυνση : Αγγελικής Χατζημιχάλη 6, 10558 Πλάκα
